Günümüzde birçok insan sağlığın korunmasında etkili farklı beslenme programları uyguluyor. Beslenme programında et ürünlerine yer vermeyenler, laktoz duyarlılığı olanlar, çölyak hastalığı nedeniyle glutensiz beslenenler, kan şekerini kontrol altına alması gereken diyabet hastaları, tüm hayvansal ürünleri reddeden veganlar… Görüldüğü üzere bazı beslenme türleri sağlık için uygulanırken, bazı beslenme türleri ise hayat tarzı olarak tercih edilebiliyor. Bazı beslenme türleri ise sağlığı koruma amaçlı hayat boyu uygulanabiliyor ve bu aynı zamanda bir hayat tarzına dönüşebiliyor. Örneğin; diyabetik ve glutensiz beslenmede olduğu gibi.
Diyabet ve Beslenme
Halk arasında “şeker hastalığı” olarak bilinen diyabet, her yaşta görülebilen bir hastalıktır ve doğru beslenme, egzersizler ve gelişen tedavi yöntemleriyle bireyler yaşamlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilirler. Kan şekerini kontrol altına alarak, yüksek şekerin iç organlarda neden olabileceği tahribatı önlemeyi amaçlayan diyabet tedavisinde beslenme, tedavinin temelinde yer alır ve hastaların diyet programlarından çıkmaması tavsiye edilir.
Diyabetik beslenme oldukça sağlıklı, kısıtlayıcı olmayan, aksine sağlıklı ve besleyici gıdalar açısından zengin bir beslenme şeklidir. Sebze, meyve, kabuklu yemiş, kuru baklagiller, tam buğday unu ve buğday kepeği gibi sağlıklı lifler diyabetik beslenmede mutlaka olması gerekenlerdir. Diyabetiklere haftada en az 2 kez balık yemeleri önerilir. Çilek, yulaf, yağsız kırmızı et, tavuk eti, zeytinyağı, brokoli, ıspanak, kahverengi pirinç, tam tahıllı ekmek ve makarnalar diyabetik beslenme listesinde mutlaka olması gerekenlerdir. Ancak bu beslenme programında aşağıdaki gıdaların olmamasına özen gösterilmelidir:
- Sosis, salam gibi işlenmiş etler, yüksek yağ içeren süt ürünleri doymuş yağ içerir ve diyabet hastaları bu gıdalardan uzak durmalıdır.
- Trans yağdan uzak durmak için işlenmiş gıdalar ve margarin tüketilmemelidir.
- Yumurta, kabuklu deniz ürünleri ve sakatat yüksek kolesterol sebebi olabilir. Bu nedenle toplamda günlük tüketim 300 mg’ı geçmemelidir.
- Günde 1 çay kaşığından fazla tuz tüketilmemelidir.
- Tatlılar, şekerli yiyecekler kan şekeri seviyesini yükselteceğinden diyabet hastaları bu besinlerden uzak durmalıdır.
Görüldüğü gibi diyabetik beslenme oldukça sağlıklı, tüm aile ile paylaşılabilecek sağlıklı bir deneyimdir. Diyabet hastalarının uyması gereken kural ise sağlıklı besinlerini günde azar azar ve sık yemeleridir. Eğer diyabet hastasıysanız, marketlerden sizin için özel olarak üretilmiş reçel, peynir, yoğurt, makarna, ekmek gibi ürünlerden satın alabilirsiniz.
Glutensiz Beslenme
Çölyak hastaları için glutensiz beslenme bir tedavi ve aynı zamanda da yaşam biçimidir. Çölyaklıların hayat boyu glutensiz gıdalarla beslenmesi gerekir. Bir sindirim sistemi hastalığı olan çölyak çocuk, genç, yaşlı herkeste, hayatın herhangi bir dönemde kendini gösterebilir ve bu durumda farklı bir beslenme programı uygulanmalıdır. Günlük hayatta en çok tüketilen beyaz ekmek, çavdar ekmeği, yulaflı gıdalar gluten içerdiğinden, bunlar glutensiz diyetin dışında tutulmalıdır. Günümüzde makarna, çikolata, hazır kek ve kraker, bazı kahve ve çaylar, işlenmiş et ürünleri gibi daha birçok hazır gıda gluten içermektedir. Bu nedenle de gıda firmaları özel üretim bantlarında glutensiz ürünler paketlemeye başlamış ve bu ürünler market reyonlarında yerini almıştır. Glutensiz beslenmede dikkat edilmesi gerekeler şu şekilde sıralanabilir:
- Et ve balık gluten içermediğinden çölyak hastaları tarafından rahatlıkla tüketilebilir.
- Taze sebze ve meyveler, pirinç, nohut, mercimek, fasulye, patates, soya eti, soya fasulyesi, mısır unu, pirinç unu, kestane unu, yumurta, zeytinyağı ve bal çölyak hastalarının rahatlıkla tüketebileceği besinlerdir.
- Dışarıda satılan unlu mamuller gluten içerebileceğinden marketlerden glutensiz un satın alarak evde kurabiye, kek ve ekmekler pişirilebilir.
- Marketlerdeki özel reyonlarda glutensiz ekmek, reçel, peynir, çikolata gibi ürünler satın alınabilir.
- CarrefourSA’dan glutensiz ürünler satın alınabilir. Nelazimsacarrefoursa.com blog sayfasındaki glutensiz yemek tarifleri ile glutensiz yemekler hazırlanabilir.
Dikkat: Glutensiz gıdalar, evdeki diğer glutenli gıdalarla aynı dolapta bulundurulmamalıdır. Beyaz ekmeğin kesildiği ekmek tahtasında glutensiz ekmek kesilmemelidir.
Laktozsuz Beslenme
Laktoz doğada sadece sütte bulunan ve süt şekeri olarak da adlandırılan bir karbonhidrattır. Laktozsuz beslenme laktoz intoleransı nedeniyle uygulanan bir beslenme türüdür. Bağırsaklarda bulunması gereken laktaz isimli madde süt şekerinin parçalanarak kana karışmasında rol oynar. Ancak bazı kişilerde laktaz bulunmadığından ya da az bulunduğundan laktoz içeren ürünleri tükettiklerinde rahatsızlık yaşarlar. Bu durumda beslenme programından laktoz içeren gıdaları çıkarmak ya da azaltmak gerekir.
Laktoz en çok süt ve süt ürünlerinde bulunur. Günümüzde gıda endüstrisinin gelişmesiyle marketlerde laktozsuz süt, laktozsuz yoğurt, laktozsuz peynir, laktozsuz ayran gibi ürünleri bulabilmek mümkündür. Ancak dikkat edilmesi gereken, hazır yemek, salam, sosis gibi gıdalarda da laktoz bulunabileceğidir. Bu nedenle laktozsuz beslenme programında olan kişiler, alışveriş sırasında ambalajı dikkatlice okumalıdır. Yiyeceklerde kullanılan peyniraltı suyu tozu, tam yağlı veya yağsız süt tozu gibi katkı maddeleri aynı zamanda o ürünün laktoz içerdiğini gösterir.
Üretim sırasında sütten laktoz nasıl ayrıştırılır?
Laktozsuz süt ve süt ürünlerinin üretimi sırasında ürünlere laktaz enzimi ilave edilerek laktozun ayrılması sağlanır.
Vejeteryan ve Vegan Beslenme
Toplumda sıkça karşılaşılan vejeteryanlık ve veganlık birbirini takip eden, aynı gibi görünen ancak birbirinden oldukça farklı 2 beslenme türüdür. Vejeteryan kişiler tadını beğenmedikleri ya da hayvanların öldürülmesine karşı oldukları için et yemeyi reddederler. Bu nedenle de et, balık ürünleri ve kümes hayvanlarını beslenme programlarından çıkarırlar. Ancak bazı vejeteryanlar yumurta da tüketmez, süt ve süt ürünlerini ise tüketebilirler.
Veganlık ise vejeteryanlığın farklı bir yorumudur. Veganlar et yememenin yanında, yumurta, bal, hayvansal süt ve süt ürünlerini de tüketmezler. Hayvanlar üzerinde deney yapan makyaj malzemesi üreten markaları satın almaz, kürk, ipek, deri gibi ürünleri kullanmazlar.
Et tüketimini reddedenler, doymuş yağ, kolesterol, ve hayvani protein açısından düşük, karbonhidrat, lif, magnezyum, potasyum, folik asit, vitamin C ve E benzeri antioksidanlar açısından zengin bir beslenme programı uygulamalıdır. Vejeteryan ve vegan kişilerin omega 3 yağ asidi ve kompleks B vitamini gibi sağlık için önemli mineralleri bitkisel yollardan kazanması gerekir. Kara lahana, ıspanak, soya vejeteryan ve vegan beslenmenin temelinde olması gereken en önemli besinlerdir. Protein kaynakları fasulye, pirinç, mercimek, bezelye, arpa, yulaf ve kabuklu yemişle;, demir kaynakları yulaf ezmesi, kuru üzüm, domates suyu, pekmez, keten tohumu, barbunya gibi besinler olmalıdır.
Et, et ürünleri ve hayvansal gıdalar ile alamadıkları vitamin ve mineralleri sebze, meyve ve baklagillerden sağlıklı bir şekilde karşılayan vejeteryan ve veganlarda yüksek kolesterol, kalp hastalıkları, gut hastalığı, şeker, obezite gibi rahatsızlıklar diğer insanlara göre daha az görülmektedir.
Tüm bu beslenme türlerinde önemli olan, beslenme programında tüketilemeyen gıdalar yerine en uygun besinleri koyabilmektir. Sağlıklı bir yaşam için en doğru kararları almanızda size yardımcı olan CarrefourSA reyonlarında beslenme türünüze en uygun gıdaları bulabilirsiniz. Diyabetik lezzetler, özel üretilmiş glutensiz gıdalar, taze sebze ve meyve çeşitleri CarrefourSA hipermarketlerinde sizleri bekliyor.
Glutensiz ve diyabetik tarifler, sağlıklı sebze yemekleri tarifleri ve hayatınızı kolaylaştıran püf noktaları için bloğumuzu takip etmeye devam edin.
