Vitaminlerin insan sağlığı üzerinde önemli görevleri vardır. Bazı vitaminlerin hastalıklara karşı koruyuculuğu, bazı vitaminlerinse sinir sistemi üzerindeki etkileri daha baskındır. Sağlıklı olmak için sadece protein ve karbonhidrat ağırlıklı beslenmemek gerekir. Vücudun ihtiyaç duyacağı vitaminlere günlük beslenme listesinde yer vermek gerekir. Beslenme doğru gerçekleştirilmediğinde vitamin eksiklikleri görülür ve bağışıklık sisteminde hasarlar meydana gelebilir.
Özellikle kış aylarının başlaması ile grip, nezle, soğuk algınlığı gibi birçok kış hastalığı kendini göstermeye başlar. Bu nedenle vücudun vitaminlere olan ihtiyacı kış aylarında çok daha fazla olur. Kış aylarında kişilerde en çok D ve C vitamini eksikliğine bağlı belirtiler gözlenebilir. Kış hastalıklarından korunabilmenin ve kışı daha sağlıklı bir şekilde geçirebilmenin yollarından biri vücuda vitamin takviyesi yapmaktır. Doktora danışmadan vitamin hapları kullanılmamalıdır ancak günlük beslenmede sebze, meyve, et, kuru yemiş gibi gıdalar sofralardan eksik edilmemelidir. Eğer hangi vitaminin hangi besinlerde bulunduğunu merak ediyorsanız, market alışverişinizi aşağıdaki bilgileri okuduktan sonra yapabilirsiniz.
A Vitamini
Büyüme, kemik ve diş gelişimin yanında enfeksiyonlara karşı iyi bir direnç kaynağı olan A vitamini özellikle kış döneminde karşılaşacağınız enfeksiyon risklerine karşı sizi korur. A vitamini eksikliğinde gece körlüğü ve körlük meydana gelebilir. Diş ve diş eti hastalıkları, saçlarda dökülme ve kepek oluşması, cilt kuruluğu, göz kuruluğu görülmesi de A vitamini eksikliğinde söz konusudur. Diğer yandan sivilcelerde artış, yorgunluk, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi durumlara da rastlanılabilir. Sürekli halsizlik hissediyorsanız, sık ve kolay hastalanıyorsanız A vitamini eksikliğiniz olma ihtimali vardır.
A vitamininin fazla alınması ise zararlıdır çünkü zehirlenmeler görülebilir. Bu nedenle A vitamini ya da diğer vitaminler açısından takviyeye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız doktorunuzun görüşünü almalısınız.
A vitamini en çok maydanoz, ıspanak, patates, kabak, brokoli, havuç, portakal, avokado gibi sebze ve meyvelerde, tereyağı, yumurta, karaciğer, süt, ceviz, balık yağı gibi besinlerde bulunur. Buğday, mantar ve baklagiller de A vitamini açısından zengindir.
D Vitamini
Güneş ışığı en iyi D vitamini kaynağıdır. Kış aylarında güneş ışığının daha az olması ve etkisinin azalması ile D vitamini ihtiyacını besinlerle karşılamak gerekebilir. D vitamini özellikle çocukların diş yapısı ve kemik gelişimi açısından oldukça önemlidir. Çocukların sağlıklı gelişimi, yetişkinlerin kemik sağlığını koruyabilmesi ve osteoporoz riskini azaltması için D vitamini kullanımına özen göstermeleri gerekmektedir. Yüksek D vitamini eksikliğinde halsizlik, yorgunluk gibi belirtiler görülebilir.
D vitamini karaciğer, balık, yumurta, tereyağı, peynir ve mantarda bulunur. Yüksek D vitamini eksikliğinde halsizlik, yorgunluk gibi belirtiler görülebilir.
E Vitamini
Antioksidan etkisi olan E vitamini bağışıklık sistemini güçlendiren vitaminler arasındadır. Hücrelerin daha uzun yaşamasını ve yenilenmesini sağlayan bu vitamin sayesinde kış aylarına güçlü ve dirençli girebilirsiniz. Çocukların büyümesi açısından E vitamini önemli bir katkıdır. E vitamini yapıcı-onarıcı özellikte olması nedeniyle bazı kozmetik ürünlerinde yer alır. Bu nedenledir ki sivilceli bir cilde sahip olan kişilerde öncelikle E vitamini eksikliği olup olmadığı araştırılır ve besinlerden E vitamini desteği alınması tavsiye edilir.
Mısır, ay çekirdeği, yeşil zeytin, yulaf, lahana, ıspanak, brokoli, marul, domates, kivi, mango, ceviz, fıstık, badem ve buğdayda bol miktarda E vitamini bulunur.
K Vitamini
K vitamininin kan pıhtılaşmasında önemli bir yeri vardır. Vücudu hastalıklardan korur. Yaraların iyileşmesi için K vitamini gereklidir. Yetersizliğinde pıhtılaşmada sorunlar ve aşırı kanama ortaya çıkabilir. Özellikle kekik ve adaçayı tüketerek K vitamini desteği sağlayabilirsiniz. Ancak bazı durumlarda adaçayı tüketiminden kaçınılmalıdır. Düşük tehlikesi olan hamileler, emziren anneler, 2 yaşın altındaki çocuklar, 65 yaş üstü kişiler adaçayı tüketiminde dikkatli olmalıdır. Bu kişilerin K vitamini takviyesini adaçayı dışındaki besinlerden sağlaması tavsiye edilir. Yemeklere kekik koymak, haftada 1 kez kekik çayı içmek K vitamini takviyesi için yapılabilecek en basit uygulamalardır.
K vitamini içeren besinler arasında brüksel lahanası, brokoli, soya fasulyesi, havuç, kara lahana, maydanoz, marul, kuşkonmaz, ıspanak, armut, incir, böğürtlen, ahududu, yaban mersini yer alır.
C Vitamini
Kış mevsiminde vücudumuzun en çok ihtiyaç duyduğu ve özellikle grip ve soğuk algınlıklarında direnç katan C vitamini besinler aracılığı ile takviye edilebilir. Vücudun savunma sistemini artıran C vitaminini kış boyunca her gün düzenli olarak almak gerekir. C vitamini antioksidan bir vitamindir. Ayrıca demir emilimini de olumlu etkiler. C vitamininin hangi sebze ve meyvelerde bulunduğunu bilirseniz bu besinlerin tüketimine ayrıca özen gösterebilirsiniz. Brokoli, soğan, maydanoz, havuç, bezelye, portakal, mandalina, greyfurt ve nar, taze baharatlar, yeşil ve kırmızı acı biber C vitamini deposudur.
Kış hastalıklarında ya da soğuk havalarda portakal suyu içmek, akşam yemeklerinde havuç salatası hazırlamak, salataları maydanoz ile çeşnilendirmek C vitamini depolamak için yapılabileceğiniz en basit uygulamalardır.
B1 Vitamini
B1 vitamini eksikliğinde cilt hücreleri yenilenmediği için ciltte leke ve kırışıklıklar artabilir, egzama, dermatit gibi cilt sorunları yaşanabilir. İştah kaybı, kilo kaybı, uyuşukluk hali, sinirlilik, hafıza kaybı, uyku sorunu, hazımsızlık veya kabızlık gibi sorunlar B1 vitamini eksikliği sonucunda oluşabilir. B1 vitamini tam tahıllı gevrekler, çavdar, kuşkonmaz, patates, mantar, marul, ıspanak, ton balığı, yeşil bezelye, domates, brüksel lahanası ve patlıcan tüketilerek vücuda alınabilir.
B2 Vitamini
Sinir sistemi, deri ve gözleri koruyan B2 vitamini görmeyi güçlendirir. Bitkisel ve hayvansal gıdalardan alınabilir. Peynir, yumurta, badem, susam, mantar, tahıllı ürünler, lahana, havuç, elma B2 vitamini içeren önemli besinlerdir.
B3 Vitamini
B3 vitamini kolesterolün düşürülmesine, kan şekeri düzeyinin korunmasına yardımcı olur. B3 vitamini eksikliği halsizlik, kas zayıflığı, iştah kaybı, cilt enfeksiyonları ve sindirim sistemi gibi rahatsızlıkları artırabilir, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, baş dönmesi, uykusuzluk gibi sorunlara sebep olabilir. Tavuk, ton balığı, hindi, somon balığı, brüksel lahanası, yeşil fasulye, karnabahar, patlıcan, ıspanak, brokoli, domates, havuç, pazı B3 vitamini içerir.
B6 Vitamini
B6 vitamini eksikliğinde, egzama gibi cilt hastalıkları, yorgunluk veya kırıklık, keyifsizlik, kas kasılmaları görülebilir. Fındık, balık, ciğer, sarımsak, antep fıstığı, susam, ay çekirdeği B6 vitamini içerir.
B12 Vitamini
B 12 vitamini kalp hastalıklarına karşı koruduğu gibi kalp ve damar hastalıklarına yakalanma, kalp krizi ve felç riskini azaltır. Hücrelerin protein, karbonhidrat ve yağları metabolize etmesine yardımcı olur. B12 vitamini yaşlanma etkisini azaltmanın yanı sıra bunamaya karşı da korur. B12 vitamini yetersizliğinde halsizlik, konsantrasyon eksikliği, bellek zayıflığı, çarpıntı, sinirlilik ve depresyon, anemi ve kilo kaybı görülebilir. Ciğer, sığır eti, kuzu eti, balıklar, yengeç, ıstakoz, peynir, yumurta B12 vitamini almak için tüketilmesi gereken besinlerdir.
Doğal yollarla vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminleri günlük beslenme programınızda kolayca karşılayabilirsiniz. Alışveriş listenizdeki meyve ve sebzelerin, hayvansal besinlerin, kuru yemişlerin en taze halini CarrefourSA marketlerinde bulabilir, kış aylarında ve her mevsimde ihtiyacınız olabilecek birçok önemli bilgiyi bloğumuzdan takip edebilirsiniz.
