3-6 yaş okul öncesi dönemdeki çocuklar emekleme dönemindekilere göre çevreye karşı daha ilgili ve meraklı olurlar. Konuşmaya ve çok soru sormaya, öğrenmeye başlarlar. Fiziksel yeteneklerini keşfeder ve çevrelerini deneyimlerler. Çevreye açıldıkları bu süreçte arkadaşları ile oyunlar oynarken oyuncak deryasına da derin bir giriş yaparlar. Oyun ve oyuncaklar çocuğun gelişim sürecindeki en önemli etkenler arasındadır.
Peki çocuklarımızın oyunlara bu kadar yatkın olduğu 3-6 yaş döneminde oynadıkları oyun ve oyuncakların gelişimleri üzerindeki etkileri nelerdir ve nasıl oyuncaklar tercih edilmelidir?
Sosyal ve kişisel gelişime katkısı
Bu yaşlardakı çocuğun gelişim sürecindeki en önemli alanlardan biri kişisel ve sosyal gelişimidir. Oyuncakların bu alana etkisi oldukça büyüktür. Bu süreç boyunca oyun ve oyuncakların da büyük katkısıyla; çocuğun temel yetenekleri, yaratıcılığı, karar gücü, özfarkındalığı gelişir. Bunun yanında çocuk; sosyal hayata entegre olmaya ve tolere etmeye, sosyal davranış formları geliştirmeye başlar. Kendisi gibi arkadaşları arasında paylaşmayı, işbirliği yapmayı, izin istemeyi, kısaca toplumun temel kurallarını öğrenirler. Bu alandaki gelişimlerine katkıları açısından; körebe, saklambaç, seksek gibi sosyalleşmelerini sağlayan oyunlar ve +3 yaş kutu oyunları, doktor muayene araçları oyunu, yap-bozlar, oyuncak bebekler, kıyafet tasarımı yapabilecekleri bebekler örnek olarak gösterilebilir.
Zihinsel gelişime ve yaratıcılığa katkısı
Bu dönemdeki zihinsel gelişim; algının gücü ile, sembolik/yaratıcı düşünmenin gelişimi ile ve mantıksal düşünmenin oluşumu ile yüksek ölçüde etkileşimdedir. Tüm bu alanlar eğitici oyuncak ve materyallerin katkısı ile ayrıca şekillenir. Problem çözme, planlama, eşleme, isimlendirme, karar verme gibi yetileri oyun ve oyuncaklarla desteklenir.
Bu dönemde çocukların hayal gücü sınır tanımayacak ölçüde geniştir. Bu hayal gücü de çocuğun yaratıcılığını etkiler. Çocukların bu yaşlarına uygun oyun ve oyuncakların çoğu bu yaratcılık sürecini destekler niteliktedir.
Örneğin; resim yapma, kolaj çalışması, inşa oyunckları, oyun hamuru, abaküs, yaşlarına uygun tahmin oyunları, domino, vb.
Duygusal gelişime katkısı
Oynadıkları oyunlar çocukların kendilerini ifade ettikleri, hissettikleri olumlu duyguları tekrarlayabildikleri, olumsuz duyguları kontrol etmeyi öğrendikleri ortamlardır. Çocukların bu dönemdeki duygusal gelişimleri oyun ve oyuncakların tecrübe ettirdiği paylaşmanın mutluluğu, başarmanın hazzı gibi hislerle şekillenir ve sonraki yaşamlarını da etkiler. Duygusal gelişimlerini etkileyen oyun ve oyuncaklara örnek olarak; oyuncak bebekler, resim yapma, kukla oyunları verilebilir.
Fiziksel gelişime katkısı
Oyun ve oyuncakların tüm diğer katkılarının yanında, genelde hesaba katılmayan bir diğer katkısı da hızla büyüyen çocukların fiziksel gelişimlerine olur. Top oynamak, çember çevirmek, ip atlamak, paten kaymak, yaşlarına uygun spor ekipmanlarını kullanmak gibi oyun ve oyuncaklar fiziksel gelişimlerini etkiler.
